สทน.สตาร์ทเครื่องผุดโครงการ ‘ ตรอกนองโมเดล’ ยกระดับการจัดการแมลงวันทองด้วยแมลงเป็นหมัน นำบทเรียนจากจากจันทบุรีขยายสู่ทั่วประเทศ หวังเพิ่มรายได้จากผลไม้ส่งออกของไทย
สถาบันเทคโนโลยีนิวเคลียร์แห่งชาติ (องค์การมหาชน) หรือ สทน. เปิดตัวโครงการยุทธการปราบแมลงวันทองด้วยตรอกนองโมเดล ณ ห้องวิภาวดีบอลรูม โรงแรมเซนทารา แอท เซนทรัลลาดพร้าว กรุงเทพมหานคร โดยมีนายสุวิทย์ เมษินทรีย์ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีเป็นประธาน นำต้นแบบความสำเร็จการใช้เทคโนโลยีนิวเคลียร์ทำหมันแมลงวันผลไม้จากตำบลตรอกนอง อำเภอขลุง จังหวัดจันทบุรี ขยายพื้นที่เป้าหมายต่อยอดไปทั่วประเทศ เพื่อเพิ่มการผลิตพืชและผลไม้ส่งออกสำคัญของประเทศ
นายสุวิทย์ เมษินทรีย์ รมว.วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี กล่าวว่า ปี 2560 ประเทศไทยมีรายได้จากการส่งออกผลไม้มากกว่า 40,000 ล้านบาท แต่ทว่าเกษตรกรยังต้องเผชิญกับปัญหาสำคัญคือ การจัดการศัตรูพืชที่มารบกวนผลผลิต ซึ่งแมลงวันผลไม้จัดเป็นแมลงศัตรูพืชที่สำคัญ นอกจากจะทำให้ผลไม้เน่าเสียแล้วยังมีผลต่อคุณภาพการส่งออกผลไม้ หลายครั้งที่ผลผลิตถูกห้ามนำเข้าและต้องทำลายทิ้ง ซึ่งเกษตรกรมีวิธีการควบคุมกำจัดแมลงชนิดนี้หลายวิธี ส่วนใหญ่จะใช้สารเคมีในการกำจัดแมลงวันผลไม้ซึ่งไม่ค่อยได้ผลมากนัก เป็นอันตรายและทำให้ต้นทุนการผลิตสูง เมื่อใช้ต่อเนื่องเป็นเวลานานจะส่งผลให้สารเคมีตกค้าง ซึ่งเป็นปัญหาทางตรงและทางอ้อมต่อสุขอนามัยของเกษตรกร ผู้บริโภค และสิ่งแวดล้อม
ดังนั้นกระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี โดย สทน. จึงได้ศึกษาวิจัยและดำเนินการนำวิธีการทำหมันแมลงมาใช้กับการควบคุมกำจัดแมลงวันผลไม้แบบพื้นที่กว้าง โดยเทคนิคการใช้แมลงที่เป็นหมัน เริ่มต้นพื้นที่ปลูกผลไม้ของตำบลตรอกนอง อำเภอขลุง จังหวัดจันทบุรี เป็นแห่งแรกก่อนที่จะพัฒนาปรับปรุงกระบวนการผสมผสานกับวิธีการอื่น จนประสบความสำเร็จ สามารถลดจำนวนประชากรแมลงศัตรูพืช ผลผลิตผลไม้จากตรอกนองมีคุณภาพ ปลอดภัยตามมาตรฐานการส่งออก ได้รับการยอมรับจากตลาดทั้งในและต่างประเทศ สืบเนื่องการประชุมคณะรัฐมนตรีสัญจร ณ จังหวัดจันทบุรี เมื่อวันที่ 16 พฤษภาคม 2561 ที่ผ่านมา จึงมีมติให้สถาบันเทคโนโลยีนิวเคลียร์แห่งชาติ (องค์การมหาชน) จัดทำโครงการการควบคุมแมลงวันผลไม้โดยเทคนิคการใช้แมลงที่เป็นหมันสำหรับพื้นที่ผลิตผลไม้ส่งออก โดยให้ขยายพื้นที่การดำเนินงานให้ครอบคลุมทั่วประเทศ
สทน.จึงได้ดำเนินการโครงการดังกล่าว ภายใต้ชื่อ ‘ยุทธการปราบแมลงวันทองด้วยตรอกนองโมเดล’ โดยร่วมกับกรมวิชาการเกษตร และกรมส่งเสริมการเกษตร ปฏิบัติงานใน 10 พื้นที่เป้าหมาย ได้แก่ จันทบุรี ระยอง ตราด ชุมพร นครศรีธรรมราช พิษณุโลก ฉะเชิงเทรา นครราชสีมา ขอนแก่น และราชบุรี เริ่มจากปีงบประมาณ 2561-2570 รวมระยะเวลา 10 ปี
ทั้งนี้ ดร.พรเทพ นิศามณีพงศ์ ผู้อำนวยการ สทน.ระบุว่าจะนำต้นแบบความสำเร็จจากตรอกนองโมเดล มาบูรณาการร่วมมือกับหน่วยงานต่างๆ รวมทั้งเกษตรกรในพื้นที่ เพื่อสร้างเขตประชากรแมลงวันผลไม้ต่ำที่สามารถได้รับการรับรองพื้นที่โดยกรมวิชาการเกษตร สร้างระบบควบคุมกำจัดแมลงศัตรูทางกักกันพืชอื่นของผลไม้ และผลิตไม้ผลคุณภาพ ปลอดภัยตามมาตรการสุขอนามัยพืชและได้รับการรับรองโดยหน่วยงานทางกักกันพืช ให้สำเร็จทั้ง 10 พื้นที่เป้าหมายและขยายผลไปทั่วประเทศต่อไป
นับเป็นอีกหนึ่งความสำเร็จของกระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี โดยสถาบันเทคโนโลยีนิวเคลียร์แห่งชาติ (องค์การมหาชน) ในการนำเทคโนโลยีนิวเคลียร์มาเพิ่มศักยภาพการผลิตสินค้าเกษตรของประเทศ สามารถแข่งขันในตลาดโลก เพิ่มรายได้ทางเศรษฐกิจและยังเพิ่มคุณภาพชีวิตและสุขอนามัยที่ดีของประชาชนควบคู่กัน
