“การท่องเที่ยว” เป็นบริการที่สร้างรายได้ให้ประเทศไทยปีละ 3 ล้านล้านบาท (คาดการณ์ปี 2561) มีนักท่องเที่ยวชาวต่างชาติมาเที่ยวไทยเฉลี่ยถึงเดือนละ 3.5 ล้านคน รัฐบาลเล็งเห็นถึงความสำคัญจึงเพิ่มทางเลือกให้นักท่องเที่ยวด้วยนโยบายส่งเสริมการท่องเที่ยวเมืองรอง 55 เมือง ผนวกกับแนวคิดส่งเสริมการท่องเที่ยวชุมชน หรือ “แอ่งเล็ก เช็คอิน” เพื่อกระจายนักท่องเที่ยวไปยังหมู่บ้าน/ชุมชน อันเป็นการกระจายรายได้สู่เศรษฐกิจฐานรากมากขึ้น
จากมติคณะรัฐมนตรีเมื่อวันที่ 16 มกราคม 2561 ได้เห็นชอบแนวทางการจัดทำงบประมาณรายจ่ายเพิ่มเติมราว 150,000 ล้านบาท โดยกรมการพัฒนาชุมชน (พช.) ได้รับการจัดสรรงบประมาณรายจ่ายเพิ่มเติมมาราวกว่า 9,300 ล้านบาท กระจายการดำเนินงานตามแนวทางการพัฒนาเชิงพื้นที่ โดยจัดทำโครงการ “ชุมชนท่องเที่ยว โอท็อป นวัตวิถี” เพื่อสร้างรายได้ให้กระจายอยู่กับประชาชนในหมู่บ้าน/ชมุชน บนพื้นฐานเสน่ห์ ภูมิปัญญา วัฒนธรรม ความคิดสร้างสรรค์ที่ดัดแปลงให้เกิดมูลค่าเพิ่ม
ภายใต้คำขวัญจังหวัด “เหล็กน้ำพี้ลือเลื่อง เมืองลางสาดหวาน บ้านพระยาพิชัยดาบหัก ถิ่นสักใหญ่ของโลก” สำนักงานพัฒนาชุมชนจังหวัดอุตรดิตถ์ โดยนายทรงพล วิชัยขัทคะ เปิดเมืองลับแล ดินแดนผสาน 3 วัฒนธรรม (ล้านนา ล้านช้าง ไทยกลาง) จัดกิจกรรมสื่อมวลชนเยี่ยมชมหมู่บ้านท่องเที่ยว หนึ่งในโครงการ “ชุมชนท่องเที่ยว OTOP นวัตวิถี จังหวัดอุตรดิตถ์”ระหว่างวันที่ 17 – 18 กันยายน 2561 เพื่อประชาสัมพันธ์และเผยแพร่ข่าวสารการดำเนินงาน ชุมชนฯในพื้นที่ ได้แก่ อำเภอท่าปลา อำเภอลับแล อำเภอทองแสนขัน และ อำเภอเมือง สัมผัสวิถีชุมชนอย่างใกล้ชิด เรียนรู้ศิลปวัฒนธรรม เสน่ห์ของแต่ละชุมชนที่แตกต่างกัน ผ่านการบอกเล่าอย่างใกล้ชิดของ “นักเล่าเรื่องชุมชน” เสมือนไกด์ท้องถิ่น ที่ได้ผ่านกระบวนการฝึกฝน พร้อมอ้าแขนต้อนรับสู่ชุมชนอย่างอบอุ่น
สถานที่ท่องเที่ยวเป้าหมาย ล่องแพสัมผัสธรรมชาติบริเวณเขื่อนดิน ณ บ้านท่าเรือ เรียนรู้วิถีประมงน้ำจืด ชมน้ำตกแม่พูล แวดล้อมด้วยภูเขา ป่าไม้เบญจพรรณ และสวนผลไม้ลางสาด ทุเรียน ซึ่งเป็นผลไม้ที่มีรสชาติดีเป็นที่ขึ้นชื่อของอำเภอลับแล พิพิธภัณฑ์ผ้าซิ่นตีนจกไทย-ยวน ลับแล (ผู้ใหญ่โจ) พบผ้าทอโบราณนับร้อยปี รอการยลโฉมจากผู้มาเยือน ไปวัดพระฝางสวางคบุรีมุนีนาค สักการะพระฝางทรงเครื่อง สมัยกรุงศรีอยุธยา ชมบ่อเหล็กน้ำพี้ การตีเหล็กดาบแบบโบราณและการตกเหล็กจากบ่อพระขรรค์-บ่อพระแสง สักการะพระยาพิชัยดาบหัก ณ อำเภอพิชัย เป็นต้น
ทั้งนี้จังหวัดอุตรดิตถ์ มีชุมชนท่องเที่ยว OTOP นวัตวิถี จำนวน 9 อำเภอ 28 หมู่บ้าน เป็นจังหวัดที่มีศักยภาพด้านการท่องเที่ยวที่มีเอกลักษณ์ มีความโดดเด่น สามารถรองรับนักท่องเที่ยวที่มาเที่ยวชมและใช้จ่ายได้ทั้งสถานที่ท่องเที่ยวเชิงเกษตร ประวัติศาสตร์ ศาสนา ศิลปวัฒนธรรม ที่สามารถสร้างความประทับใจให้นักท่องเที่ยวได้มาสัมผัสเสนห์ วิถีชีวิต ภูมิปัญญา และช่วยเสริมสร้างรายได้ ให้ชุมชนได้อย่างยั่งยืน
“ชุมชนท่องเที่ยว OTOP นวัตวิถี” ถือเป็นยุทธศาสตร์สำคัญในการรวมตัวของการท่องเที่ยวระดับชุมชน ‘แอ่งเล็ก เช็คอิน’ สร้างเป็นอาชีพที่ยั่งยืน โดยใช้นวัตกรรมบวกกับวิถีชีวิตของชุมชน ชูความงดงามของท้องถิ่น ด้านทรัพยากรธรรมชาติ แหล่งท่องเที่ยว ภูมิปัญญา วัฒนธรรม ประเพณี และอาหาร พัฒนาเป็นอัตลักษณ์ของชุมชน เพื่อดึงดูดนักท่องเที่ยวเข้ามาท่องเที่ยวซื้อสินค้าในชุมชน ทำให้มีรายได้จับจ่ายใช้สอยในชุมชนอย่างยั่งยืน
