ปัจจุบันมีธุรกิจ SME เกิดใหม่ทุก ๆ ปี และมีความหลากหลายอย่างมาก ซึ่ง SME เป็นส่วนสำคัญในการขับเคลื่อนเศรษฐกิจไทย เพราะกว่า 90% ของธุรกิจในไทยล้วนเป็น SME ทั้งสิ้น ในโอกาสที่ปี 2023 กำลังจะผ่านไป finbiz by ttb ขอชวนผู้ประกอบการ SME จับตาเทรนด์ในปี 2024 เพื่อให้ธุรกิจสามารถวางแผน และเตรียมตัวให้ก้าวทันเทรนด์โลกที่เปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว ซึ่งจะสร้างความได้เปรียบให้ธุรกิจแข็งแกร่ง สามารถอยู่รอดและเติบโตได้อย่างยั่งยืน
เกิดอะไรขึ้นบ้างในปี 2023 และเทรนด์ไหนที่ยังได้ไปต่อ
จากเทรนด์ปี 2023 จะพบว่า ยังมีเทรนด์ที่น่าสนใจให้ไปต่อ เพียงแค่ผู้ประกอบการปรับแผนธุรกิจ เพิ่มการปรับปรุงรูปแบบต่อยอดเล็ก ๆ น้อย ๆ ให้เข้ากับปี 2024 ได้แก่
• เทรนด์ Health & Wellness สุขภาพ ความเป็นอยู่ที่ดี อาหารที่มีประโยชน์ จะไปต่อได้อีกหลายปี ปัจจุบันตลาดสุขภาพและความงามทั่วโลกมีมูลค่าถึง 4.5 ล้านล้านดอลลาร์สหรัฐ และคาดว่าจะเติบโตถึง 5.9 ล้านล้านดอลลาร์สหรัฐภายในปี 2025 การเติบโตของตลาดสุขภาพและความงามนี้เกิดจากประชากรที่มีอายุมากขึ้น รายได้ที่เพิ่มขึ้น และความสนใจในการดูแลสุขภาพที่เพิ่มขึ้น อีกทั้งพบว่าสาเหตุการเสียชีวิตอันดับต้น ๆ ของโลกประมาณ 70% ได้แก่ โรคหัวใจ โรคหลอดเลือดสมอง และโรคเบาหวาน ซึ่งโรคเหล่านี้จะสามารถป้องกันและควบคุมได้ด้วยการดูแลสุขภาพที่ดี เช่น รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ การออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ และการเลิกสูบบุหรี่
• เทรนด์ด้านนวัตกรรมประหยัดพลังงาน ยังคงมาแรงและเริ่มเห็นทิศทางชัดเจนขึ้น ทั่วโลกยังคงต้องลงทุนในพลังงานหมุนเวียนและพลังงานประสิทธิภาพสูงมากขึ้น เพื่อบรรลุเป้าหมายการลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก โดยมีรายงานสนับสนุนทั้งจาก IEA ,IRENA และอีกหลายสำนักที่ชี้ชัดว่าพลังงานหมุนเวียนมีแนวโน้มที่จะกลายเป็นแหล่งพลังงานหลักของโลกในอีกไม่กี่ปีข้างหน้า เพราะการใช้พลังงานหมุนเวียนช่วยลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก และยังช่วยประหยัดเงินในกระเป๋าของผู้บริโภค
• เทรนด์ Petriarchy “ทาสหมา ทาสแมว” ได้ไปต่อ และจะยังเข้มข้นต่อเนื่อง ปัจจุบันตลาดอาหารสัตว์เลี้ยงทั่วโลกมีมูลค่าถึง 110.5 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ และคาดว่าจะเติบโตถึง 130.7 พันล้านดอลลาร์สหรัฐภายในปี 2025 การเติบโตของตลาดอาหารสัตว์เลี้ยงนี้ จะเพิ่มขึ้นจากปีที่ผ่าน ๆ มา ซึ่งเกิดจากปัจจัยหลายประการ เช่น ประชากรที่มีอายุมากขึ้น รายได้ที่เพิ่มขึ้น และความสนใจในการเลี้ยงสัตว์ที่เพิ่มขึ้น รวมถึงการเลี้ยงสัตว์เลี้ยงในฐานะของสมาชิกครอบครัว เป็นเสมือนเด็กน้อยหรือลูกคนหนึ่ง ส่วนหนึ่งด้วยการตัดสินใจดูแลสัตว์เลี้ยงแทนการมีลูกจากความกังวลถึงอนาคตของโลก และได้รับการยอมรับมากขึ้นของกลุ่ม LGBTQ+
นอกเหนือจากนี้ ในปี 2023 ยังมีเรื่องของ AI ที่พัฒนาและเริ่มเข้ามามีบทบาทในชีวิตประจำวันมากขึ้น อาจเป็นเพราะเกิดการกระตุ้นเทคโนโลยีในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมาที่ผู้คนต้องรักษาระยะห่างต่อกัน ทำให้เทคโนโลยีมาเข้ามาเป็นส่วนหนึ่งชีวิตประจำวันได้ง่ายขึ้น จำนวนผู้สูงอายุที่เพิ่มมากขึ้นและมีมิติที่เปลี่ยนไปไม่เหมือนก่อน ทั้งหมดนี้จึงนำมาสู่เทรนด์ของปี 2024
เกาะติดเทรนด์ 2024 เพื่อสร้างโอกาสที่ดีของธุรกิจ
• เทรนด์รักษ์โลก ดีต่อเรา ดีต่อโลก ดีต่อสังคม เป็นเมกะเทรนด์ ที่ทุกธุรกิจจำเป็นต้องยึดเป็นหลัก เพราะผู้บริโภคในยุคต่อไปจะไม่ได้คำนึงถึงแค่ประโยชน์ที่ตนเองจะได้รับเพียงอย่างเดียว แต่ต้องการจะบริโภคสินค้าที่มาจากธุรกิจที่ใส่ใจสิ่งแวดล้อม ให้ความสำคัญด้านคุณภาพของชีวิตพนักงานรวมถึงสังคมด้วย สิ่งที่ธุรกิจต้องให้ความสนใจ คือ ลดการทำลายสิ่งแวดล้อม ลดความสูญเสีย ลดปริมาณขยะ การรีไซเคิล การใช้พลังงานหมุนเวียน การใช้วัตถุดิบแบบเต็มประสิทธิภาพ การสนับสนุนโครงการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม ธุรกิจที่เป็นมิตรต่อสังคม สวัสดิการพนักงาน รวมถึงการทำธุรกิจอย่างมีจริยธรรม
• เทรนด์สุขภาพเข้มแข็ง มีสุขอนามัย โรคระบาดที่เกิดขึ้นใหม่ในปี 2019 ส่งผลกระทบต่อพฤติกรรมถาวร ที่ทำให้ผู้คนสนใจกับสุขภาพที่แข็งแรงและสุขอนามัยจนถึงทุกวันนี้ สิ่งที่ธุรกิจต้องให้ความสนใจคือ ส่วนประกอบของสินค้าและบริการ จะต้องไม่ก่อโทษต่อร่างกาย มีสุขอนามัย ความสะอาด เช่น บรรจุภัณฑ์อาหารที่ออกแบบให้เวลาเปิดออกรับประทานจะต้องลดสัมผัสให้น้อยที่สุด รวมไปถึงขั้นตอนการซื้อขายสินค้าและบริการ จะต้องลดการปนเปื้อน ผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร บริการด้านสุขภาพ หรือทำธุรกิจที่มีการกระตุ้นให้ผู้คนใส่ใจสุขภาพ เช่น การออกแบบการตลาดให้มีการออกกำลังกายเก็บแต้ม เป็นต้น
• เทรนด์ Aging Societies จากข้อมูลของสำนักงานสถิติแห่งชาติ อายุเฉลี่ยของประชากรไทยที่มากกว่าอายุเฉลี่ยของประชากรโลก อันเนื่องมาจากความประสบความสำเร็จด้านการวางแผนครอบครัว รวมทั้งการแพทย์และสาธารณสุขที่พัฒนาขึ้นทำให้ประชากรไทยมีอายุยืนยาวขึ้น แต่ไม่ได้หมายความว่า จะมีแต่ “คนแก่” ที่มีไลฟ์สไตล์แบบในยุคก่อน เราสามารถพบคนที่มีอายุมากขึ้นยังมีศักยภาพในการทำสิ่งต่าง ๆ มากมาย จนถึงบุคลากรอายุมากที่ต้องการการดูแลก็ยังมีสัดส่วนที่สูง สิ่งที่ธุรกิจต้องให้ความสนใจ คือ ประเด็นการใช้ชีวิต ไลฟ์สไตล์ ผลิตภัณฑ์หรือบริการที่เกี่ยวข้องกับผู้สูงอายุ ซึ่งสามารถทำได้หลากหลายรูปแบบ
• เทรนด์ “ความจางลงของช่องว่างระหว่าง Gen” ในยุคหนึ่งที่การตลาด หรือการทำกิจการใด ๆ อาจจะต้องคำนึงถึง Generation ของผู้รับบริการว่ามีแนวคิดอย่างไร แต่สิ่งเหล่านี้กำลังลดลงเรื่อย ๆ ด้วยการมาของเทคโนโลยีและนวัตกรรม อายุที่ยืนยาวขึ้นของผู้คน และการเป็นปัจเจกของบุคคล โดยผู้คนมีความกล้าและมั่นใจที่จะเป็นตัวของตัวเองมากกว่าตามกระแสสังคม หรือความคิดแบบรวมหมู่ ดังนั้น สิ่งที่ธุรกิจต้องให้ความสนใจ คือ การแสดงจุดยืนที่ชัดเจนของธุรกิจ เป็นแบรนด์ที่มีลักษณะเฉพาะของตัวเอง และต้องทราบว่าลูกค้าเป้าหมายหลักมีลักษณะเป็นอย่างไร และไลฟ์สไตล์การใช้ชีวิต เพื่อให้ธุรกิจ หรือแบรนด์ของเรามีตัวตน หรือมีลักษณะเฉพาะ
• เทรนด์ความปลอดภัยจากการใช้ AI และผลต่อมนุษย์ AI ที่มีการพัฒนามาอย่างไม่หยุดยั้ง ยิ่งพัฒนาก็ยิ่งเห็นประโยชน์ แต่ด้วยความฉลาดของ AI จนในอนาคตอันใกล้อาจมีความสามารถใกล้เคียงหรือมากกว่ามนุษย์ในทักษะบางด้าน ดังนั้นจึงต้องมีความรอบคอบในการพัฒนา เพื่อให้มีความปลอดภัยต่อข้อมูล และไม่ให้ก้าวล้ำเขตความสามารถและความปลอดภัยของมนุษย์ สิ่งที่ธุรกิจต้องให้ความสนใจ คือ การใช้ AI ในธุรกิจ หรือการติดต่อกับลูกค้า จะต้องให้ความมั่นใจได้ว่า ข้อมูลจะปลอดภัย รวมถึงการใช้ AI จะไม่ทำให้เกิดการเลิกจ้างหรือไปละเมิดสิทธิบางอย่างของมนุษย์ รวมถึงผลกระทบของเทคโนโลยีที่มีต่อธุรกิจ จะต้องเตรียมพร้อมรับมือกับการเปลี่ยนแปลงที่จะเกิดขึ้น
• เทรนด์ “Pet Parents” ต่อเนื่องจากทาสหมา ทาสแมว นอกจากสัตว์เลี้ยงธรรมดาอย่าง สุนัข แมว ที่ได้รับความนิยมสูงอยู่แล้ว ก็ยังมีสัตว์เลี้ยงที่เงียบ ๆ ไม่ค่อยส่งเสียงรบกวน หรือกลุ่มสัตว์แปลก อย่างนกต่าง ๆ ก็ยังจะได้รับความนิยมเพิ่มขึ้นด้วย เนื่องจากการให้ความรู้ผ่านสื่อต่าง ๆ และการขยายตัวของการแพทย์แบบ Exotic Pet เช่น หนู กระต่าย ชินชิล่า แพรี่ด็อก เต่า กบ นกแก้ว มาคอว์ นกยูง ปลาสวยงาม เป็นต้น สิ่งที่ธุรกิจต้องให้ความสนใจ คือ การจัดรูปแบบบริการให้รองรับกลุ่มคนที่มีสัตว์เลี้ยง หรือ พัฒนาผลิตภัณฑ์ให้มีลูกเล่นต่าง ๆ ที่เกี่ยวกับสัตว์เลี้ยง อาหารและของเล่นสำหรับสัตว์เลี้ยง บริการดูแลสัตว์เลี้ยง ผลิตภัณฑ์ที่ช่วยเพิ่มความมีสุขอนามัยให้ผู้เลี้ยงสัตว์ โดยการรองรับลูกค้าที่มีสัตว์เลี้ยงต้องดำเนินการให้ถูกหลักสุขอนามัย และไม่ทำให้รบกวนลูกค้าที่อาจไม่ได้ชอบสัตว์เลี้ยง
ธุรกิจที่เข้าใจกระแส ปรับตามเทรนด์…แต่ยังเป็นตัวเอง
จากเทรนด์ธุรกิจในปี 2024 ที่เน้นย้ำถึงความสำคัญของการใส่ใจผู้บริโภคทุกช่วงวัย การสร้างธุรกิจที่แข็งแกร่งและโดดเด่น ร่วมกับการใช้เทคโนโลยีอย่างมีจริยธรรมและรับผิดชอบ คำนึงถึงความชอบและกิจกรรมของผู้บริโภค อย่างความต้องการของคนรักสัตว์เลี้ยงผู้ประกอบการสามารถจับเทรนด์เหล่านี้มาพัฒนาธุรกิจของตนเองได้ด้วย 5 แนวคิด ดังนี้
- ให้ความสำคัญกับความต้องการของผู้บริโภค เช่น พัฒนาผลิตภัณฑ์และบริการที่ตอบโจทย์ความต้องการของผู้บริโภคทุกช่วงวัย ไม่ว่าจะอายุเท่าไหร่ ให้เน้นไปที่ลักษณะการใช้ชีวิต ไลฟ์สไตล์ของกลุ่มลูกค้าเป้าหมาย
- ใช้ข้อได้เปรียบจากการเป็นวัตถุดิบของไทย จากเทรนด์สุขภาพ ผู้ประกอบการสามารถใช้ข้อได้เปรียบจากการเป็นแหล่งสมุนไพร และผลิตภัณฑ์ทางการเกษตรเพื่อสุขภาพ สามารถสร้างผลิตภัณฑ์เพื่อสุขภาพที่มีความแตกต่างและเอกลักษณ์ให้กับผลิตภัณฑ์ ใช้ข้อได้เปรียบทางต้นทุนและคุณภาพ
- สร้างแบรนด์ที่แข็งแกร่งและโดดเด่น เช่น พัฒนาแบรนด์ที่มีเอกลักษณ์และจุดแข็งเฉพาะตัว เพื่อสร้างความแตกต่างจากคู่แข่ง ผู้บริโภคในยุคนี้จะสนใจแบรนด์ที่มีตัวตน มีจุดยืน
- ใช้เทคโนโลยีอย่างมีจริยธรรม รับผิดชอบต่อสิ่งแวดล้อมและสังคม เช่น พัฒนาผลิตภัณฑ์และบริการที่ปลอดภัยและเป็นประโยชน์ต่อผู้บริโภค เป็นโดยคำนึงถึงสิ่งแวดล้อม และผลกระทบต่อสังคม รวมไปถึงพนักงาน
- ทำความเข้าใจกับกลุ่มคนรักสัตว์เลี้ยง และพัฒนาสินค้าให้เกิดความได้เปรียบจากการเป็นสินค้าเพื่อสัตว์เลี้ยง เช่น การพัฒนาผลิตภัณฑ์และบริการที่ตอบโจทย์ความต้องการของคนรักสัตว์เลี้ยง รวมถึงใช้ข้อได้เปรียบของสินค้า เช่น การผลิตอาหารกระป๋องสำหรับสัตว์จะไม่ใช่สินค้าควบคุม ดังนั้นหากผู้ผลิตวางแผนได้ดีจะสร้างโอกาสได้ หรือด้านบริการดูแลสัตว์เลี้ยง การจัดรูปแบบบริการให้รองรับกลุ่มคนที่มีสัตว์เลี้ยง สุขอนามัย โดยไม่กระทบต่อกลุ่มที่ไม่ได้ชอบสัตว์ ก็จะสามารถรองรับลูกค้าได้หลากหลายขึ้น
จากข้อมูลและเทรนด์เหล่านี้ หวังว่าจะช่วยให้ผู้ประกอบการสามารถนำไปวิเคราะห์ และวางแผนพัฒนาธุรกิจให้ทันต่อยุคสมัย เพื่อให้สามารถก้าวผ่านความท้าทายสิ่งต่าง ๆ สำหรับธุรกิจในยุคที่การแข่งขันสูงและสามารถเติบโตได้อย่างยั่งยืน
